Nafaka Neye Göre Belirlenir ?

Eşler arasında evlilik birliğinin devamı çekilmez hale geldiğinde veya bununla beraber kanunda özel olarak sayılan boşanma sebeplerinin biri meydana geldiğinde boşanma davası açamak gündeme gelmektedir. Ancak bu süreçte maddi bir geliri olmayan eşin aklına süreç boyunca veya boşanma kararı sonrasında nasıl geçineceğine dair sorular gelmektedir. Hatta sırf ekonomik sıkıntıya düşeceği, kendi ihtiyaçlarını artık gideremeyeceği endişesiyle boşanma davası açma yoluna gitmeyen taraflar da mevcuttur. Hal böyle iken tarafların bu endişelerini gideren nafaka kurumu boşanma sürecinde oldukça önem arz etmektedir.

Nafaka Nedir?

Nafaka genel itibariyle boşanma davası açıldığında geçici olarak, boşanma kararı verildikten sonra ise kalıcı olarak mahkeme tarafından maddi zorluğa düşecek eş lehine ve var ise reşit olmayan küçük çocuklar için hükmedilen para alacağıdır. TMK. M.175’e göre: “Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Yükümlüsünün kusuru aranmaz.”

Madde metninde nafaka alacaklısının cinsiyetine göre herhangi bir ayrım gözetilmemiştir. Bu da toplumumuzda genel algı olan ‘nafaka kadına verilir’ kalıbını yıkmaktadır. Zira lehine nafakaya hükmedilecek kişinin cinsiyetine değil boşanma kararı sonrasında yoksulluğa düşecek olmasına ve bununla beraber kusurunun daha ağır olmamasına bakılmaktadır. Kusur açısından yapılan kısıtlamaya göre lehine nafakaya hükmedilecek kişinin kusursuz olması aranmamaktadır.

Bu noktada kişinin kusurunun daha ağır olmaması yeterli görülmüştür. Nafaka türlerini tedbir nafakası, yoksulluk nafakası, iştirak nafakası ve yardım nafakası olarak ayırmak mümkündür. Her nafaka türü için gereken şartlar, hakimin takdir edeceği miktar, talep edilebilecekleri zaman farklılık arz etmektedir.

Tedbir Nafakası Nedir?

Boşanma davası sürerken, eşlerden birinin maddi anlamda zorluk çekmemesi adına hâkim tarafından tedbir nafakası bağlanması istenebilir. Kadın, boşanma sürerken çalışmıyorsa böyle bir talepte bulunabilir. Mağdur olan taraf böyle bir talepte bulunabilir. Tedbir nafakası sadece boşanma davası sürerken alınabilir. Boşanma bittikten sonra böyle bir nafaka alamaz.

İştirak Nafakası Nedir?

Boşanma bittikten sonra alınabilir. İştirak nafakası, çocuğun bakımı, ihtiyaçları için ödenmesi gereken nafaka türüdür. İştirak nafakasını alabilmek için çocuğun velayetini almış olmak gerekmektedir.

Yoksulluk Nafakası Nedir?

Boşanma sonrası alınabilir. Yoksulluk nafakasının ödenmesinin sebebi, evlilik içindeyken yokluk çekmeyen eşin, evlilik bittikten sonra yokluğa düşmesini engellemektir. Eşinden daha fazla kusura sahip olan kişiler yoksulluk nafakası alamaz. Yoksulluk nafakası almak için, eşinden daha az kusura sahip olunması gerekmektedir. Mesela, aldatma yüzünden açılmış bir boşanma davasında, aldatan eş yoksulluk nafakası alamaz.

Eşlerden birinin yoksulluk nafakası alabilmesi için, evlilikte kusurlu olmaması ya da daha az kusura sahip olması gerekmektedir. Bazı boşanma davalarında iki tarafta eşit kusura sahip olabilir. Böyle durumlarda eşlerden birinin yoksulluğa düşeceği belirlenmişse bu nafakaya alabilir.

Nafaka Hesaplama Neye Göre Yapılır?

Nafaka, evli bir çiftin boşanma durumunda tarafların haklarını korumayı hedefleyen bir uygulamadır. Nafaka hesaplaması neye göre yapılır sorusunun cevabı ise tarafların sosyal ve maddi koşulları temel alınarak yapılmaktadır. Nafaka hesaplama işlemi, her iki tarafın evlilik sonlandıktan sonra yaşayacakları ekonomik ve sosyal koşullar ele alınarak gerçekleştirilmektedir. Bu işlemler ise mahkeme tarafından yapılmaktadır.

Nafaka türleri kendi içinde yoksulluk, tedbir ve iştirak nafakası olmak üzere üç türe ayrılmaktadır. Yoksulluk nafakası, evliliğe konu olan taraflardan birinin boşanma halinde sahip olduğu duruma kıyasla büyük ya da görece büyük bir maddi yaşama durumunda, kayıp yaşayan tarafa bağlanan nafaka türüdür. Adından da anlaşıldığı gibi boşanma halinde yaşanabilecek yoksulluk durumuna karşılık nafaka hesaplaması yapılmaktadır.

Tedbir nafakası, boşanma davasının resmi olarak açılmasından önce, çocukların gider ve masraflarına katkı sağlanan bir nafaka uygulamasıdır. Tedbir nafakası anlaşmalı boşanma protokolü uygulamaları arasında sayılabilmektedir. İştirak nafakası ise boşanan çiftin ilgili tarafın çocukları için ödemek zorunda olduğu ve mahkeme tarafından belirlenen bir nafaka türüdür. Nafaka türlerine ve tarafların sosyal ve maddi durumlarına göre nafaka nasıl hesaplanır sorusunun cevabı bazı detaylara sahiptir.

Nafaka hesaplaması için mahkeme, her iki tarafın maddi ve sosyal durumlarını detaylı olarak inceleme altına alır. Araştırma tarafların sahip oldukları taşınmaz mülklerden, döviz ve kıymetli evrak yatırımlarına varana kadar bütün iktisadi kayıtların incelenmesini içermektedir. Hisse senedi, döviz, aylık net kazanç, gayrimenkul yatırımları ile malvarlıkları tarafların ekonomik durumlarının tespitinde önemlidir. Tarafların iktisadi durumları detaylı bir şekilde analiz edildikten sonra, nafaka ödeyecek tarafın aylık gelirine göre bir nafaka ödeme miktarı çıkartılmaktadır.

Nafaka Miktarını Belirlemede Kriter Nedir?

Nafaka miktarı belirlenirken somut bir kriter ortaya konulmamıştır. Medeni kanun çerçevesinde yürütülen nafaka davalarında matematiksel bir kritere yer verilmediği için her davada nafaka miktarı farklı şekilde belirlenmektedir. Kimi davalarda eş az miktarda maaş alır ve nafaka miktarı olabildiğince az olur ancak kimi durumlarda ise alınan maaş fazla olur nafaka miktarı da buna bağlı olarak artar. Nafaka Nasıl Belirlenir sorusu ile ilgili başka bir merak edilen konu olan, nafaka ödeme yükümlülüğü bulunan eş nafaka ödeme döneminde işten ayrılırsa veyahut maaşı kesilirse yine aynı şekilde nafaka alınabilir mi?

Bu konu sıkıntılı bir süreci kapsamakla beraber nafaka ödeme yükümlülüğü kalkmaz. Kişinin nafaka ödemesine karar verildiyse kişi özel koşullar olmadığı müddetçe (iş göremez raporunun alınması durumu) nafakasını ödemek zorundadır. Nafaka ödenmediği zamanlarda birikir ve toplu şekilde icra memurları yardımıyla alınır. Ayrıca nafaka ödemeyi geciktiren kişi faizli şekilde nafakayı ödemek zorundadır.

Bazı ülkelerde nafaka miktarı belirlenmiştir (ABD’nin bazı eyaletlerinde) ancak ülkemizde böyle bir durum söz konusu dahi değildir. Hakim nafaka miktarını belirlerken eşlerin ekonomik durumlarını göz önüne alarak nafaka miktarını belirler. Nafaka alacak kişinin yoksul duruma düşmemesi ve hayatını idame ettirebilmesi için nafaka ödenir. Ayrıca çocuk varsa nafaka miktarı biraz daha artar. Çünkü çocuğa verilen iştirak nafakasıda çocuğun menfaatleri göz önünde bulundurularak nafaka miktarı belirlenir. Bu nedenle çocuğun olması nafaka miktarını belirlemede önemli bir husustur.

Bu konu hakkında benzer makaleler için tıklayın