Evde bakıcının çalışması veya ev işleri için hizmetlinin çalışması günden güne yaygın hale gelmiş işlerden birisidir. Genel itibariyle insanın en mahrem yeri olan konutunu ve en değerli varlıkları olan çocuklarını teslim ettiği bu kişilerin güvenilir bir çalışan olması istenir. İşveren olarak evine gerek bakıcı gerekse de hizmetli alımında ise alınacak kişide belli ozellikler aranır ve bu isciler icin olumlu yönde bir referans istenir.
Ancak günümüzde karı koca iş hayatında çalışan kisilerin artışı ile evde bakıci veya hizmetli işi oldukça yaygınlaştı. İş yaygınlaşması ile birlikte işçiler için olumlu referans bulma da zorlaştı. Yani bu işçiler belirli dar bir çevreden bulunurken şimdi oldukça geniş bir çevreden bazen İnternete ilan vererek işçi bulma haline dönüştü. Bu da birbirini tanımayan ama mecbur iş ilişkisi kuran insanları ortaya çıkardı.
Eskiden insanlar sözgelimi bizim çocuğumuza mahallemizde Ayşe teyze bakıyor, ihtiyaçları da var, hem tanıyoruz iyi de oluyor derken şimdi hiç tanımadığı insanlara çocuğunu , evini veya evdeki yaşlısını emanet eder oldu.
Tüm bunların doğal sonucu da evdeki bakıcının veya hizmetliye nasıl güveneceğiz veya ne kadar güvenebiliriz şeklindeki şüpheler ve güven problemleri doğmuştur.
Bakıcı ya çocuğumu dövüyorsa, ya taciz eylemleri varsa veya evden hırsızlık yaparsa gibi olasılıklar ( ki bu şekilde çok fazla adli vakalar olmaktadır ) işvereni yani ev sahibini tedirgin etmekte ve bir denetim mekanizması kurma ihtiyacı doğmaktadır.
İlk akla gelen en etkili çözüm ise eve kamera koymak !
İlk duyulduğunda insanın kendi evine kamera taktırması biraz rahatsız edici olabiliyor, ama bir taraftan da karı koca iş hayatında çalışırken evde bakıcının ya da hizmetlinin büyük bir ihtiyaç olduğu durumda bu iş için çalışan işçiyi görevini layıkıyla yapıp yapmadığını, eve, hane halkına bir zarar verip vermeyeceği, hırsızlık yapıp yapmayacağı, fiziksel şiddet uygulayıp uygulamayacağı korkuları ile yaşamaktansa evde kamera olması tercih edilmektedir.</div
Bakıcının veya Ev Hizmetlisinin Kamera İle Takibi Hukuka Uygun Mu ?
Bu hususta normal işçi işveren ilişki içerisinde işçinin rızası alınmaksızın kamera ile takibi ve bu hususta işçinin bilgilendirilmiş ve rızasının alınmış olmasına tabidir.
Konuya ilişkin YARGITAY 9.HUKUK DAİRESİ 2017/21857 E. 2019/9884 K. SAYILI İLAMI ‘NDA
“……………İşverenin yönetim hakkının bir sonucu olarak işçiyi elektronik ortamda izlemesi ve takip etmesi her zaman mümkündür ancak bunun için işçinin bu izleme hakkında bilgilendirilmiş olması şarttır.
İşçinin izlendiğine dair bilgilendirilmemesi veya gizlice izlenmesi bu izleme neticesinde elde edilen veriler iş sözleşmesinin işçi tarafından ihlal edildiğini açıkça ortaya koysa dahi hukuka aykırı olarak kabul edilmelidir hal böyle iken somut olayda işverence gizlice izleme neticesinde elde edilen bilgilerin haklı fesih sebebi olarak ileri sürülmesinin mümkün olmadığı kabul edilmelidir………………...” denilmiştir.
Ancak burada dikkat edilmesi gereken hususun iscinin bilgilendirilmiş olmasi durumunun öncelikle işçi işveren ilişkisinden doğan özel hukuk uyusmazlığı için aranmasıdır.
Yani işten çıkarma veya çıkmaya sebep olan olaylarda ve işçilik alacaklarına ilişkin uyusmazliklarda kamera ile izlemek ve bu kayıtların delil olarak kabulü bu konuda işçinin bilgilendirilmiş olması halinde mümkündür.
Bakıcı yada Hizmetli Kamera İle İzlendiği Hususunda Bilgilendirilmemiş ya da Gizli Kamera İle Takip Ediliyor Olsa İşçinin Suç Teşkil Eden Eylemlerinde Bu Kayıtlar Delil Olarak Kabul Edilir mi ?
Yukarıda değindiğimiz üzere işçi hakları ve ozellikle is akdinin feshinin haklı olup olmadığının tespitinde kamera İle izlemek ve bu şekilde elde edilen delilin hukuka uygun delil olabilmesi işçinin bu hususta bilgilendirilmiş olması şartına tabi idi. Peki işçi evde suç işlemiş ise, örneğin hırsızlık yaptıysa ya da çocuğunuzu taciz ettiyse veya çocuğunuza fiziksel şiddet uyguladıysa ve bu suçlar Kamera kayıtlarından anlaşılıyorsa bu halde de sırf işçinin kamera İle izlendiği hususunda bilgi verilmemiş olması bu kişiyi ceza almaktan kurtaracak mi? Bu halde de mi delil hukuka aykırı sayılacak ?
Cevap net ve HAYIR!
İşin içine mülkiyetinize veya hane halkına karşı işlenmiş bir suç girdiyse bu sefer yargının yaklaşımı hakkaniyet ölçütleri de gözetilerek tam tersi yönde değişmektedir. Burada kendisine ya da hanesine ya da hane üyesine karşı işi sebebiyle elde ettiği kolaylığı da kullanarak suç işleyen çalışanın bu suçu işlediğini başka türlü delille elde etmenin neredeyse imkansiz oluşu, mülkiyet hakkinin kutsallığı ve özellikle cana karşı işlenen yaralama yahut taciz gibi suçların ispatinda bu kayıtların önemli rol oynaması göz ardı edilmemektedir. Bu durumda işçi kamera ile izlendiği hususunda bilgilendirilmis olsun veya olmasın fark etmeksizin işin ceza hukukuna bakan yönüyle suçun ispatinda bu kayıtlar hukuka uygun delil olarak kabul edilmektedir.
Konuya ilişkin Yargıtay 6.Ceza Dairesi 2021 tarihli güncel bir kararında
“…… Eve kamera yerleştirmek suretiyle kayda alınmasını sağladığı görüntülerin hukuka uygun delil olarak kullanılabileceği anlaşılmıştır.
Bu kamera kayıtlarına dayanılarak, daha önce H.’nin ziynet eşyalarında ve parasında meydana gelen eksiklikler bağlamında Ş.’nin hırsızlık suçunu işlediği kabul edilerek hakkında mahkumiyet hükmü kurulamaz.
Ancak; Ş’nin yatak odasında bulunan şifonyeri karıştırarak, içinde bulduğu cüzdanı kontrol etmesi ve fakat boş olduğunu görünce yerine koyması bağlamında, teşebbüs aşamasında kalmış hırsızlık suçunu işlediğini kabul ederek, hakkında mahkumiyet hükmü kurulması gerektiği, yönünde içtihatta bulunmuş ve ilk derece mahkemesinin beraat hükmünün bozulmasına karar vermiştir.
Güvenlik ve toplumsal düzenin sağlanması amacıyla kamuya açık alanlarda kurulan şehir kamerası görüntüleriyle özel kişi ya da kuruluşların ev ya da iş yerlerinde, yaşama hakkı ile mülkiyet hakkı başta olmak üzere kendi hak ve menfaatlerini korumak amacıyla kurdukları kamera görüntülerinin gerektiğinde ceza yargılamasında hukuka uygun delil olarak kabul edilmesi gerekir……”
Sonuç ve özet olarak
1) Evde bakıcılık ya da hizmetli olarak çalışan işçinin iş akdinin feshinde ya da işçilik alacakları ile ilgili uyuşmazlıklarda kamera kayıtlarının hukuka uygun delil olarak kabul edilmesi işçinin bu hususta bilgilendirilmiş olması şartına tabidir.
2) Evde bakıcılık ya da hizmetli olarak çalışan kişi haneye ya da hane halkına karşı bir suç işlemiş ise ceza hukuku kapsamında kamera kayıtları suçun ispatında hukuka uygun delil olarak kabul görmektedir.
Bu konu hakkında benzer makalelerimiz için tıklayın