Gaziantep İdare Hukuku Avukatı Aziz Cihan KAÇIRAN

Oturma İzni (İkamet İzni) Nedir? Nasıl Alınır?

Oturma izni diğer adıyla ikamet izni; Ülkemizde  doksan günden fazla süre ile ( burada ay hesabı değil gün hesabı yapıldığına dikkat edilmesi gerekir ) kalmak isteyen yabancı ülke vatandaşı olan kişi tarafından alınması şart olan, ülkede yaşayan yabancı vatandaşları tespite ve denetime yarayan sistemdir. Bu sayede ülkede her ne suretle bulunursa bulunsun belirli bir sürenin üstünde kalacak yabancıların ülke tarafından takip ve denetim altında kalması sağlanmaktadır. Alınan oturma izninin geçerlilik süresi altı aydır.  Bu sürede kullanılmazsa ikamet izninin  iptal yetkili makamlar tarafından iptal edileceğini belirtmek isteriz.

Oturma izni çeşitlerini sıralayacak olursak ;

  • Aile oturma izni: Türk vatandaşlarının, 5901 sayılı Kanunun 28 inci maddesi kapsamında olanların veya ikamet izinlerinden birine sahip olan yabancılar ile mültecilerin ve ikincil koruma statüsü sahiplerinin; Yabancı eşine,  Kendisinin veya eşinin ergin olmayan yabancı çocuğuna, Kendisinin veya eşinin bağımlı yabancı çocuğuna, her defasında üç yılı aşmayacak şekilde aile ikamet izni verilebilir. Ancak, aile ikamet izninin süresi hiçbir şekilde destekleyicinin ikamet izni süresini aşamaz. Bu izin hakkında tüm detaylar YABANCILAR VE ULUSLARARASI KORUMA KANUNU 34. ve 37.maddeler arasında yer almaktadır.
  • Kısa dönem oturma izni: Bilimsel araştırma amacıyla gelecekler, Türkiye’de taşınmaz malı bulunanlar,Ticari bağlantı veya iş kuracaklar, Hizmet içi eğitim programlarına katılacaklar,Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu anlaşmalar ya da öğrenci değişim programları çerçevesinde eğitim veya benzeri amaçlarla gelecekler,Turizm amaçlı kalacaklar,Kamu sağlığına tehdit olarak nitelendirilen hastalıklardan birini taşımamak kaydıyla tedavi görecekler, Adli veya idari makamların talep veya kararına bağlı olarak Türkiye’de kalması gerekenler,Aile ikamet izninden kısa dönem ikamet iznine geçenler,Türkçe öğrenme kurslarına katılacaklar,Kamu kurumları aracılığıyla Türkiye’de eğitim, araştırma, staj ve kurslara katılacaklar, Türkiye’de yükseköğrenimini tamamlayanlardan mezuniyet tarihinden itibaren altı ay içinde müracaat edenler,, Türkiye’de çalışmayan ancak Cumhurbaşkanınca belirlenecek kapsam ve tutarda yatırım yapacaklar ile bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğu,Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları için her defasında en fazla ikişer yıllık sürelerle verilebilir. Bu izin hakkında tüm detaylar YABANCILAR VE ULUSLARARASI KORUMA KANUNU 31. ve 33.maddeler arasında yer almaktadır.
  • Uzun dönem oturma izni: Türkiye’de kesintisiz en az sekiz yıl ikamet izniyle kalmış olan ya da Bakanlığın belirlediği şartlara uyan yabancılara, Bakanlığın onayıyla valilikler tarafından süresiz ikamet izni verilir.Mülteci, şartlı mülteci ve ikincil koruma statüsü sahipleri ile insani ikamet izni sahiplerine ve geçici koruma sağlananlara, uzun dönem ikamet iznine geçiş hakkı tanınmaz. Bu izin hakkında tüm detaylar YABANCILAR VE ULUSLARARASI KORUMA KANUNU 42. ve 45.maddeler arasında yer almaktadır.
  • Öğrenci oturma izni: Türkiye’de bir yükseköğretim kurumunda ön lisans, lisans, yüksek lisans ya da doktora öğrenimi görecek yabancılara öğrenci ikamet izni verilir. Bakımı ve masrafları gerçek veya tüzel kişi tarafından üstlenilen ilk ve orta derecede öğrenim görecek yabancılara, velilerinin veya yasal temsilcilerinin muvafakatiyle öğrenimleri süresince birer yıllık sürelerle öğrenci ikamet izni verilebilir ve uzatılabilir. Öğrenci ikamet izni, öğrencinin anne ve babası ile diğer yakınlarına, ikamet izni alma konusunda hiçbir hak sağlamaz. Öğrenim süresi bir yıldan kısa ise öğrenci ikamet izni süresi öğrenim süresini aşamaz. Kamu kurum ve kuruluşları aracılığıyla gelerek Türkiye’de öğrenim görecek yabancılara, öğrenim süresince ikamet izni verilebilir. Bu izin hakkında tüm detaylar YABANCILAR VE ULUSLARARASI KORUMA KANUNU 35. ve 39.maddeler arasında yer almaktadır.
  • İnsan ticareti mağduru ikamet izni: İnsan ticareti mağduru olduğu veya olabileceği yönünde kuvvetli şüphe duyulan yabancılara, yaşadıklarının etkisinden kurtulabilmeleri ve yetkililerle iş birliği yapıp yapmayacaklarına karar verebilmeleri amacıyla valiliklerce otuz gün süreli ikamet izni verilir. Bu ikamet izinlerinde, diğer ikamet izinlerinin verilmesindeki şartlar aranmaz. Bu izin hakkında tüm detaylar YABANCILAR VE ULUSLARARASI KORUMA KANUNU 48. ve 49.maddeler arasında yer almaktadır.
  • İnsani ikamet izni: Çocuğun yüksek yararı söz konusu olduğunda, Haklarında sınır dışı etme veya Türkiye’ye giriş yasağı kararı alındığı hâlde, yabancıların Türkiye’den çıkışları yaptırılamadığında ya da Türkiye’den ayrılmaları makul veya mümkün görülmediğinde, ilgili kanunun  55 inci madde uyarınca yabancı hakkında sınır dışı etme kararı alınmadığında, ilgili kanunun 53 üncü, 72 nci ve 77 nci maddelere göre yapılan işlemlere karşı yargı yoluna başvurulduğunda, Başvuru sahibinin ilk iltica ülkesi veya güvenli üçüncü ülkeye geri gönderilmesi işlemlerinin devamı süresince, Acil nedenlerden dolayı veya ülke menfaatlerinin korunması ile kamu düzeni ve kamu güvenliği açısından Türkiye’ye girişine ve Türkiye’de kalmasına izin verilmesi gereken yabancıların, ikamet izni verilmesine engel teşkil eden durumları sebebiyle diğer ikamet izinlerinden birini alma imkânı bulunmadığında, Olağanüstü durumlarda diğer ikamet izinlerinin verilmesindeki şartlar aranmadan, Bakanlıkça belirlenen sürelerle sınırlı olmak kaydıyla ve Genel Müdürlüğün onayı alınarak valiliklerce insani ikamet izni verilebilir ve bu izinler uzatılabilir. İnsani ikamet izni alan yabancılar, iznin veriliş tarihinden itibaren en geç yirmi iş günü içinde adres kayıt sistemine kayıt yaptırmak zorundadır. Bu izin hakkında tüm detaylar YABANCILAR VE ULUSLARARASI KORUMA KANUNU 46. ve 47.maddeler arasında yer almaktadır.

Yabancıların Türkiye’de kalma sürelerine ve sebeplerine göre ikamet izinleri kısa dönem, uzun dönem, aile, öğrenci, insani ikamet izni ve insan ticareti mağduru ikamet izni gibi farklı türlerde olabilmektedir. Başvurudan önce başvuru sahibinin hangi tür bir ikamet izni için uygun olduğunu belirlemesi ve daha sonrasında başvurusunu yapması daha uygun olacaktır.

Oturma İzni Nasıl ve Nereden Alınır ?

Oturma izni diğer adıyla İkamet izni için başvuru yapmak isteyenler online olarak Göç İdaresi İdaresine ait e-ikamet linki (https://e-ikamet.goc.gov.tr/) tıklayarak yapılabilmektedir. “İlk Defa İkamet İzni Başvurusu Yapıyorum” bölümü üzerinden karşımıza çıkan formu eksiksiz ve doğru bilgiler ile doldurmanız gerekir. Yapılan bu başvurudan sonra İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne ait e-ikamet linki üzerinden randevu alınacak ve  doldurduğunuz  başvuru formunun çıktısı alınarak imzalayacaksınız. Bu aşamadan sonra  gerekli diğer belgeler ile ilgili  İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne belgelerinizi teslim edebilirsiniz. Başvuru Formu almış olmanız sayesinde randevu gününe kadar yabancıya Türkiye’de geçici oturma hakkı sağlamaktadır. Başvuruya ilişkin sonuç da en geç doksan gün içinde başvurucuya PTT Kargo tarafından ulaştırılır.

Elbette bu bir ön başvuru niteliğindedir. Randevu almak diğer işlemdir ve bu bu çok önemlidir.  Yapılan başvuruya Red, Onay veya İptal şeklinde işlem tesisi edecek olan kurum ilgili  İl Göç İdaresi Müdürlüğü’dür.

boşanma avukatı , ceza avukatı gaziantep

Oturma İznini/İkamet İznini Kimler Alabilir ?

 

Her bir ikamet izni çeşidine göre kimlerin oturma izni alabileceğini yukarıda yaptığımız tanımlamalarda belirtmiş bulunmaktayız. İlgili kişileri izin çeşitlerini tanımlarken belirtmiş olduğumuzdan söz konusu ikamet izninin çeşidine göre yazımızın giriş kısmından istifade edebilirsiniz.

İkamet İzni En Fazla Kaç Yıllık Verilir?

  • Kısa Dönem İkamet İzni: Kısa dönem oturma izni, yukarıda sınır vizesi alan yabancılar  ve Havalimanı transit vizesi istenecek yabancılar hariç olmak üzere her defasında en fazla ikişer yıllık sürelerle düzenlenebilir.
  • Aile Oturma İzni: Aile oturma izni her defasında üç yılı aşmayacak şekilde düzenlenebilir. Aile ikamet izninin süresi ne olursa olsun destekleyicinin ikamet izni süresini geçemez.
  • Öğrenci Oturma İzni: Yabancı uyruklu öğrenim gören kişinin öğrenim süresi bir yıldan az ise öğrenci ikamet izni süresi eğitim süresini aşamaz. Kamu kurum ve kuruluşları aracılığıyla gelerek Türkiye de eğitim/öğrenim alacak yabancılara, öğrenim süresi boyunca ikamet izni verilebilir. Diğer yandan bakımı ve giderleri gerçek veya tüzel kişi tarafından üstlenilen ilk ve orta derecede eğitim görecek yabancılara, velilerinin veya yasal temsilcilerinin onayıyla  öğrenimleri süresi boyunca  birer yıllık sürelerle olmak şartıyla öğrenci ikamet izni verilebilir ve bu süre öğrenim boyunca her yıl uzatılabilir.
  • Uzun Dönem İkamet İzni: Bu izin süresiz düzenlenmektedir.
  • İnsani İkamet İzni: Kesin bir süre verilmemiştir. Bakanlıkça verilecek sürelerle sınırlı olmak kaydıyla ve Genel Müdürlüğün muvafakati alınarak ilgili valiliklerce insani ikamet izni verilebilir ve bu izinler uzatılabilir.
  • İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni: İnsan ticareti mağduru ikamet izni valiliklerce otuz gün süreli düzenlenmekteyse de bu izin en fazla altışar aylık sürelerle ve toplamda da 3 yılı geçmemek kaydıyla uzatılabilir.

Oturma İzni (İkamet İzni) Şartları Nelerdir?

Aile İkamet İzni

Aile ikamet izninin verilebilmesi için destekleyicinin ve aile bireylerinin Kanunun 35. maddesinde yer alan şartların sağlanması  gerekmektedir.

  • Destekleyicide aranan şartları karşılamak, (Destekleyicinin; tüm aile bireylerini kapsar geçerli sağlık sigortasının olması , ailede kişi  başına asgari ücretin üçte birinden az olmamak şartıyla aylık gelire sahip olunması, son beş yıl içinde aile düzenine karşı suç işlenilmemiş olduğunu adli sicil kaydıyla birlikte belgelemesi, az bir yıl boyunca  Türkiye’de ikamet etmesi ve ayrıca adres kayıt sistemine kayıtlı yapılması )
  • Destekleyicinin yanında kalmak üzere aile ikamet izni talebinde bulunan aile bireylerinde aranan şartları karşılamak, (Ülkemizde kalış maksadıyla ilgili  olarak destekleyici bilgi ve belgelerin sunulması , belirtilen kişilerle birlikte yaşadığını veya yaşama amacı olduğunu ortaya koyması, evlilerde eşlerin on sekiz yaşını doldurmuş olması, anılan Kanunun 7 nci maddesi kapsamına girilmemesi , evliliğin aile ikamet izni almak amacıyla yapılmamış olması yani kanuna karşı hile  yapılarak muvazaalı bir evlilik yapılmamış olması gerekir)

Kısa Dönem İkamet İzni

Kısa dönem ikamet izninin verilebilmesi için Kanunun 32. maddesinde yer alan şartların sağlanması gerekmektedir.

  • Türkiye’de kalış maksadıyla ilgili destekleyici bilgi ve belgeleri sunmak ,
  • Anılan Kanunun 7. maddesi kapsamına girmemek,
  • Genel sağlık ve güvenlik standartlarına uygun olacak şekilde bakım ve  barınma şartlarına sahip olmak,
  • İstenilmesi halinde, vatandaşı olduğu ya da yasal olarak ikamet ettiği ülkenin yetkili makamları tarafından düzenlenmiş adli sicil kaydını gösteren belgeyi sunmak,
  • Türkiye’de kalacağı adres bilgilerini açık ve doğru bir şekilde bildirmek

Öğrenci İkamet İzni

Öğrenci ikamet izninin verilebilmesi  için  Kanunun 39. maddesinde yer alan şartları taşıması gerekmektedir.

  • Türkiye de kalış maksadıyla ilgili destekleyici bilgi ve belgeleri sunmak,
  • Anılan Kanunun 7. maddesi kapsamına girmemek,
  • Türkiye de kalacağı adres bilgilerini açık ve doğru bir şekilde bildirmek,

Uzun Dönem İkamet İzni

Uzun dönem ikamet izninin verilebilmesi için Kanunun 43. maddesinde yer alan şartların sağlanması  gerekmektedir.

  • Aralıksız  en az sekiz yıl ikamet izniyle Türkiye’de yaşamış olmak (Aralıksız – kesintisiz sekiz yılın hesaplanmasında Kanunun 38. maddesinde yer alan öğrenci ikamet izni süresinin yarısı, diğer ikamet izinlerinin ise tamamı sayılmaktadır.)
  • Kendisi veya varsa ailesinin geçimini sağlayacak yeterli ve düzenli gelire sahip olmak,
  • Son üç yıl içinde sosyal yardım almamış olmak,
  • Geçerli sağlık sigortasına sahip olmak,
  • Göç Politikaları Kurulunun uygun gördüğü yabancılar hariç olmak üzere Kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından tehdit oluşturmamak

İnsan Ticareti Mağduru Oturma İzni

İnsan ticareti mağduru ikamet izninde diğer ikamet izinlerinin verilmesindeki şartlar aranmamaktadır.

İnsani Oturma İzni

İnsani ikamet izinlerinde diğer ikamet izinlerinin verilmesindeki şartlar aranmamaktadır.

Oturma İzni (İkamet İzni) Almak İçin Gerekli Belgeler

 

Her bir ikamet izin çeşidine göre gereken belgeler de ayrıdır. Yani Kısa Dönem İkamet İzni İçin Gerekenler, Uzun Dönem İkamet İzni İçin Gerekli Belgeler, Öğrenci İkamet İzni İçin Gerekli Belgeler, Aile İkamet İzni İçin Gerekli Belgeler, Destekleyici Kişinin Sunması Gereken Belgeler ve Oturma İzni Uzatmak İçin Gerekli Belgeler şeklinde yapılan ayrıma göre evraklar toplanmalıdır.

Yazımızın okunma kolaylığı açısından bu belgeleri tek tek saymak yerine resmi kurumun sitesine sizleri yönlendiriyoruz. İlgili linke tıklayarak almak istediğiniz ikamet izninin çeşidine göre gereken belgeleri buradan öğrenebilirsiniz.

Oturma izni
Oturma İzni Hakkında

Oturma İzninin İptal Edilmesi Mümkün Mü?

Tabi ki oturma izinler iptal de edilebilir. Her bir izin çeşidi bakımından da iptal sebepleri ayrı ayrı kanunda sayılmıştır. Buna göre sıralayacak olursak ;

Aile oturma izni için iptal veya ret sebepleri:

  • Aile ikamet izninin amacı dışında kullanılması.
  • Yabancı uyruklu kişi için çıkmış sınır dışı edilme kararı veya ülkeye giriş yasağı konulması durumları
  • Aile ikamet izni gerekliliklerinin yerine getirilmemesi.

Öğrenci ikamet izni için iptal veya ret sebepleri:

  • Kişinin hakkında çıkmış sınır dışı edilme kararı veya ülkeye giriş yasağı konulması.
  • Öğrenci ikamet izni gerekliliklerinin yerine getirilmemesi.
  • Öğrenci ikamet izninin maksadı dışında kullanılması. ( haksız menfaat elde etmek, suç işlemek veya suça aracılık etmek vb.. örnekler artırılabilir )
  • Öğrenimin sürdürülmesinin imkansız hale geldiğinin saptanması, ortaya çıkması

Uzun dönem ikamet izni için iptal veya ret sebepleri:

  • Kişi için zorunlu sebepler göz ardı edilmek koşuluyla Türkiye dışında 1 yıl veya daha uzun süre bulunulması
  • Yabancı uyruklu kişinin kamu düzeni açısından tehlikeli görülmesi.

Kısa dönem ikamet izni için iptal veya ret sebepleri:

  • Yurt dışında fazla süre kalması sebebiyle ihlal kararı verilmesi veya ülkeye giriş yasağı konulması.
  • Yabancı uyruklu kişi için çıkmış sınır dışı edilme kararı.
  • Kısa dönem izninin verilme maksadı dışında faaliyet yürütme.
  • Kısa dönem ikamet izni gerekliliklerinin yerine getirilmemesi.

Oturma İzni (İkamet İzni) Fiyatları

Başvuru için ödenmesi gereken harç miktarı Resmi Gazete’de yayınlanır ve her ülke grubu için harçlar değişiklik göstermektedir. Bazı ülke vatandaşları harç ödemekten muaf tutulmuşlardır. İkamet izni belgesi kart bedeli ise 2021 yılı için 125 TL olarak belirlenmiştir. Bu tutar 2022 yılında güncellenecektir. Karışıklığa sebep olmamak için belirtmek gerekirse , ülke grubunuza göre belirlenen harcı yatırdıktan sonra ayrıca kart bedeli ödeyeceğinizi, dolayısıyla tek masrafın kart bedeli olmadığını önemle belirtmek isteriz.

Oturma İzni Sorgulama Nasıl Yapılır

Oturma izni için ön başvuru yapılan Göç İdaresine ait yazımızda linki de verilen e-ikamet sekmesi üzerinden başvuru sahipleri  süreci takip edebilmektedir.

Konu hakkında yaşayabileceğiniz her türlü uyuşmazlık için gerek başvuru taleplerinin olumsuz sonuçlanması gerek iptal halleri dahil olmak üzere konuyu idari yargıya taşımanız gerekmektedir. Bu kapsamda da idare hukuku alanında da hizmet veren ofisimizle irtibata geçebilirsiniz.

 


Yorumlar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Mesaj Yaz
💬 Yardıma mı ihtiyacınız var?
Sorularınız için bize yazın. Avukatlarımız size Online olarak destek verecektir.