Borçluların kapısına haciz dayandığı anda ellerindeki malvarlığını koruma telaşıyla çarçabuk imzaladıkları ödeme şartı sözleşmesi olan icra taahhüdü nedir?
Son zamanlarda alelade hazırlanan sözleşmeler ve ihmaller nedeniyle birçok borçlu hapis cezasıyla karşılaştı veya bir çok alacaklı alacağını alamadan döndü. Ödeme şartı sözleşmesine (icra taahhüdü) ve temel unsurlarına değinelim.
Ödeme şartı (icra taahhüdü) sözleşmesi nedir?
Ödeme şartı sözleşmesi, alacaklı ile borçlu arasında yapılan, İİK m. 111 e dayanan bir sözleşmedir yürütülen icra takibini durdurur, borçlu alacaklıya borcunu taksitlerle belli süreler zarfında ödemeyi taahhüt eder ve sözleşmeye aykırılık halinde borçlunun tazyik hapsi ile karşılaşacağını kabul eder.
Taksitle Ödeme
Madde 111 – Borçlu alacaklının satış talebinden evvel borcunu muntazam taksitlerle ödemeyi taahüt eder ve birinci taksiti de derhal verirse icra muamelesi durur.
Şu kadar ki borçlunun kafi miktar malı haczedilmiş bulunması ve her taksitin borcun dörtte biri miktarından aşağı olmaması ve nihayet aydan aya verilmesi ve müddetin üç aydan fazla olmaması şarttır.
Borçlu ile alacaklının borcun taksitlendirilmesi için icra dairesinde yapacakları sözleşme veya sözleşmelerin devamı süresince 106 ve 150/e maddelerindeki süreler işlemez. Ancak bu sözleşme veya sözleşmelerin toplam süresinin on yılı aşması halinde, aştığı tarihten itibaren süreler kaldığı yerden işlemeye başlar.
Taksitlerden biri zamanında verilmezse icra muamelesi ve süreler kaldığı yerden devam eder.
Borçlunun ödeme şartını ihlali halinde ceza:
Madde 340 – 111 inci madde mucibince veya alacaklının muvafakati ile icra dairesinde kararlaştırılan borcu ödeme şartını, makbul bir sebep olmaksızın ihlal eden borçlunun,alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra borçlu borcun tamamını veya o tarihe kadar icra veznesine yatırmak zorunda olduğu meblağı öderse tahliye edilir; ödemelerini tekrar keserse, hakkında tazyik hapsine yeniden karar verilir. Ancak, bir borçtan dolayı tazyik hapsinin süresi üç ayı geçemez.
Özetle borcu taksitle ödemeyi taahhüt eden kişinin hapis ile tazyik olabileceğinin farkında olmalıdır.
Ödeme Şartı Sözleşmesi Nasıl Olmalıdır?
Sözleşmenin şekli içeriği daha çok alacaklı tarafından önemlidir. Bu sözleşmeler özenle hazırlanmalıdır, zira sözleşmedeki unsurlara ait eksiklik veya yanlış ifadeler sözleşmeyi tamamen geçersiz kılabilmekte ve takibi daha zor hale getirebilmektedir. Bu nedenle özleşmede tüm alacak ve masraf kalemleri açık ve ayrı ayrı yazılmalıdır.
Örnek olarak aşağıdaki kalemler eklenerek toplam borç hesaplanmalıdır:
Borcun Aslı
İşlemiş Faiz
Vekalet harcı
Posta gideri
Dosya gideri
Baro Pulu
Peşin harç
Tahsil harcı
Vekalet ücreti
Takip tarihinden sözleşmeye kadar işlemiş faiz
Taahhüt tarihinden son taksit anına kadar işleyecek olan faiz
Buradaki önemli nokta ise faiz kalemlerinin, yani işlemiş faiz, takip tarihinden sözleşme tarihine kadar işlemiş faiz ve sözleşme anından son taksit anına kadar işlemiş faiz olarak ayrı ayrı yazılmalıdır. Eğer ki sözleşme anından son taksit anına kadar işleyecek faizden feragat ediliyorsa bu da açıkça yazılmalıdır. Bu faizlere ilişkin herhangi bir ifade olmaması veya tek bir kalem altında işlenmesi gibi haller, borçlunun yapacağı itiraz neticesinde sözleşmeyi geçersiz hale getirecektir.
Bu konu hakkında benzer makaleler için tıklayın