Haksız Tahrik Halinde Ceza İndirim Oranı (TCK 29)
Haksız tahrik altında suç işleyen kişiye ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine onsekiz yıldan yirmidört yıla ve müebbet hapis cezası yerine oniki yıldan onsekiz yıla kadar hapis cezası verilir. Diğer hallerde verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir (TCK md. 29). Örneğin, haksız tahrik altında kasten adam öldürme suçu işleyen kişi tahrikin derecesine göre 12 yıl ile 18 yıl arasında cezalandırılır. Adam yaralama suçu işleyen kişinin belirlenen temel cezası 1/4 ile 3/4 arasında indirilir.
Bazı suçların haksız tahrik altında işlenmesi halinde ceza verilmemesini öngören özel düzenlemeler vardır. Örneğin, karşılıklı hakaret halinde taraflardan birine veya her ikisine ceza verilmeyebilir. TCK, Hakaret Suçu açısından haksız tahrik kurumunu özel bir hükümle düzenlemiştir.
HAKSIZ TAHRİK ŞARTLARI
Haksız tahrik indirimi ancak bazı şartların varlığı halinde uygulanabilir. Bu şartlardan bazılarının kanun metninde açıkça yazılmış olmasına karşın bazılarına çıkarım yoluyla ulaşılabilmektedir. Bu sebeple buradaki açıklamalarımız Yargıtay’ın benimsediği koşullar üzerinden yapılacaktır. Yargıtay yakın tarihli birçok kararında haksız tahrik şartlarını aşağıdaki gibi saymıştır:
1- ) Tahriki oluşturan bir fiil bulunmalı,
2- ) Bu fiil haksız olmalı,
3- ) Fail öfke veya şiddetli elemin etkisi altında kalmalı,
4- ) Failin işlediği suç, bu ruhi durumun tepkisi olmalı,
5- ) Haksız tahrik teşkil eden eylem, mağdurdan sadır olmalıdır.
Bu koşulların değerlendirilmesi için aşağıda ayrı başlıklar kullanılacaktır. 1 ve 2. Koşula ilişkin açıklamalar aynı başlık altında yer almaktadır.
Ağır Tahrik – Hafif Tahrik Ayrımı
Yürürlükte bulunan 5237 sayılı TCK, “ağır tahrik” – “hafif tahrik” ayrımını kaldırmıştır. Mevcut TCK’nın 29. maddesi, ağır ve hafif tahrik ayrımı yerine, haksız tahrik uygulaması nedeniyle indirimin belirlenen alt sınır ve üst sınır arasında mahkeme tarafından yapılmasını düzenlemiştir. Mahkeme, haksız tahrik indirimi yaparken olayın özellikleri, olaydan önce ve olay sırasında tarafların davranışları, failin içinde bulunduğu koşullar gibi kriterleri dikkate alarak daha önce verilen yargı kararları ışığında indirim oranını belirleyecektir. Mahkeme, takdir hakkını somut olaya uygun kullanmak zorundadır.
Haksız tahrik indirimi konusunda yerel mahkemelerin yanlış uygulama içeren çok sayıda kararının Yargıtay tarafından bozulduğunu da belirtmek gerekir.
Faile Yönelik Haksız Fiil Gerçekleştirmek
Haksız tahrik birçok duruma ayrılabilmektedir. Faile yönelik haksız tahrik nedir; bu durum faile direkt olarak haksız bir eylemde bulunma durumunu kapsamaktadır. Failin çevresinde bulunan kişilere, ailesine ya da yakınına karşı haksız tahrikte bulunan kişinin öfke ve elem yaratması durumları göz önünde bulundurulmaz. Haksız tahrik direkt olarak faile yönelik yapılmış bir eylem sonucunda değerlendirilecektir. Örneğin kişinin bir tartışma sırasında üstüne direkt olarak bir şey atılması ve zarar vermeye yönelik eylemlerde bulunan karşı tarafa öfke ve şiddet duyması durumlarının yaratılmasıdır. Failin tahrik sonucunda direkt olarak eyleme geçmesi durumlarının yaşanması nedeniyle, ceza indiriminden yararlanması söz konusu olabilmektedir.
Failin Öfke Ya da Şiddetin Etkisinde Kalması
Haksız tahrik nedir; haksız tahrikin en çok görülen davalarından biri olarak, öfkeye ya da şiddete karşı hareket etme durumunun yaşandığı eylemlerden biridir. Failin öfkelenmesine neden olan şiddetli bir eylemin tesirinde kalması durumu olabilir. Örneğin küfür edilmesi durumunda öfkelenen failin karşı tarafa ‘’ O anda’’ saldırganlık göstermesi haksız tahrike girmektedir. Öfke ve şiddet nedenine bağlı olarak yapılan uygulamalarda, mağdurun faile karşı tahrik edici doğrudan hareketlerde bulunması durumudur. Haksız fiil ve eylemin nedenine göre ceza indiriminden yararlanması da buna göre farklılık gösterecek şekilde düzenlenmektedir. Kişi o anda tepki vermemiş, küfürden 1 hafta sonra kişiye sandırmışsa ceza indiriminden yararlanamayacaktır.
Davayı Kazandım Ne Yapmalıyım ?
Detaylı bilgi için bize ulaşın.