Boşanma İşlemleri Nasıl Başlatılır ?

Boşanma Davası Nedir?

Boşanma davası, evlilik birliğinin mahkemenin boşanma kararıyla sona erdirilmesi için açılan inşai nitelikte bir dava türüdür. Boşanma davaları, anlaşmalı ve çekişmeli boşanma davası olmak üzere iki farklı şekilde açılabilir. Boşanma davasının nasıl açılacağı, anlaşmalı veya çekişmeli boşanma davalarından hangisinin tercih edildiğine göre değişir. Ancak, her iki tür boşanma davası da Aile Mahkemesi’nde açılır. Boşanmak isteyen taraflardan biri iki nüsha dava dilekçesi, varsa eklemek istediği belgeleri ve nüfus cüzdan fotokopisini ekleyerek Aile Mahkemesi’nde boşanma davası açabilir. Boşanma davası dilekçesi, boşanma sebeplerini, bu sebeplerin nasıl ispat edileceğini, tanıkların ad-soyad ve adreslerini, bazı kurumların elinde olup mahkemeden yazı yazılarak getirtilmesi talep edilen belge veya kayıtlara ilişkin açıklamaları da içermelidir.

Çekişmeli Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Çekişmeli boşanma davaları, taraflar arasında boşanmaya esas teşkil eden vakıaların çekişmeli olduğu boşanma davalarıdır. Çekişmeli boşanma davası, Medeni Kanun m.161-m.166 arasında düzenlenen hem “genel” hem de “özel” boşanma sebeplerine dayanılarak açılabilir:

1. Çekişmeli boşanma davasında genel boşanma sebepleri: Örneğin, şiddetli geçimsizlik, mizaç uyuşmazlığı nedeniyle sürekli tartışma, tehdit, hakaret, şiddet, güven sarsıcı davranışlar, cinsel ilişkiden kaçınma, eşi doğal olmayan yoldan cinsel birleşmeye zorlama, eşlerin aile bireylerine kötü davranması, hakaret etmesi, evlilik yükümlülüklerini yerine getirmeme gibi evlilik birliğinin temelinden sarsılması neticesine yol açan, her olayda ayrı ayrı değerlendirilmesi gereken sınırsız sayıda neden “genel boşanma nedenleri” arasında yer alabilir. Genel boşanma nedenleri, evlilik birliğini temelinden sarsan her türlü olay olarak tanımlanabilir.

2. Çekişmeli boşanma davasında özel boşanma sebepleri: Özel boşanma sebepleri Medeni Kanun’da sınırlı sayıda belirlenmiştir. Kanunda belirlenen bu nedenler dışında özel boşanma sebebine dayalı dava açılamaz. Özel boşanma sebeplerine dayalı çekişmeli boşanma davası açan eş, sadece özel boşanma sebebini ispatlamakla yükümlüdür. Karşı tarafın kusurlu olduğunu ispat yükümlülüğü yoktur. Özel boşanma sebeplerine dayanan çekişmeli boşanma davası açma sebepleri şunlardır:

• Zina (aldatma) nedeniyle çekişmeli boşanma davası,
• Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış nedeniyle çekişmeli boşanma davası,
• Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme, Terk nedenine dayalı çekişmeli boşanma davası,
• Akıl hastalığı nedenine dayalı çekişmeli boşanma davası.

Çekişmeli boşanma davasında sadece boşanma sebepleri değil, boşanmada hangi tarafın daha kusurlu olduğu, maddi ve manevi tazminat, nafaka, velayet, ev eşyalarının paylaşımı vb. gibi konularda çekişmenin yaşandığı bir dava türüdür. Mal paylaşımından kaynaklanan katılma alacağı veya katkı payı alacağı davaları ise ayrı bir mal paylaşımı davası şeklinde açılmalıdır.

Çekişmeli boşanma davası açan davacı, davalı taraftan daha fazla kusurlu ise boşanma davası reddedilir. Az kusurlu eş, boşanmaya karşı çıkarsa boşanma kararı verilemez. Çekişmeli boşanma davasında genel ve özel boşanma sebeplerine ilişkin ayrıntılar yazımızın ilerleyen bölümünde açıklanmıştır.

Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Anlaşmalı boşanma davası, herhangi bir adliyedeki aile mahkemesinde açılabilir. Yetkili mahkemenin belirlenmesi açısından tarafların ikametgahının bir önemi yoktur. Taraflar uygun gördükleri bir adliyenin aile mahkemesinde anlaşmalı boşanma davası açabilirler. Anlaşmalı boşanma davasının en önemli unsuru anlaşmalı boşanma protokolü olarak kabul edilir. Aile mahkemesi, tarafların hazırladığı anlaşmalı boşanma protokolünü esas alarak boşanma kararı verir.

Çekişmeli boşanma davasında uygulanan usuller anlaşmalı boşanma davasında uygulanmaz; yani karşı tarafa tebligat gönderme, cevap dilekçesi veya ön inceleme aşaması gibi aşamalar geçilerek doğrudan duruşma günü verilir. Tarafların hazırlayarak imzaladığı protokol aile mahkemesi hakimi tarafından duruşmada onaylanarak boşanma kararı verilir.

Boşanma Davası Açmadan Önce Bilinmesi Gerekenler

• Boşanma davası, evliliği sona erdiren durumlardan birisidir. Boşanma kararı yalnızca hakim tarafından verilmektedir. Resmi nikahla evlenen kişiler, evliliği sonlandırmak amacıyla boşanma davası açmaktadır. Resmi nikahla evlenen çiftlerin 1 saat evli kalması halinde bile boşanma davası açarak boşanabilecektir.
• Boşanma davasını açmadan önce hangi nedenle boşanmak istediğinin tespiti ve kanunda geçen boşanma nedenlerinden hangi sebebe girdiği bilinmelidir. Türk Medeni Kanunu’na göre boşanma sebepleri evlilik birliğinin temelden sarsılması (şiddetli geçimsizlik), zina (aldatma), terk, hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış, akıl hastalığıdır. Kişi, evlilik içerisinde yaşadığı sıkıntılara göre yanlış bir boşanma sebebine dayandığı vakit açmış olduğu davayı kaybedecektir.
• Bunun yanında boşanma davası açmayı düşünen taraf ya da taraflar hangi tür boşanma ile boşanacağına karar vermelidir Evliliği en az bir yıl sürmüş olan ve boşanma ile birlikte diğer hususlarda anlaşanlar anlaşmalı boşanma ile boşanabilecektir. Ancak taraflardan birisi boşanmak istiyor, diğeri istemiyor ise ya da boşanmanın diğer unsurlarında anlaşamıyor ise çekişmeli boşanma davası yoluna başvurulacaktır.
• Boşanma davası açılmasından sonra davacının dava dilekçesi ile birlikte mahkeme tarafından verilen tensip zaptı davalı tarafa gönderilecektir. Davalının eline ulaşan tebligat tarihi önemlidir, tebligat tarihinden itibaren dava dilekçesine cevap için yasal süre başlayacaktır. Dilekçeler aşaması, dava dilekçesi, cevap dilekçesi, cevaba cevap dilekçesi ve ikinci cevap dilekçesinden oluşmaktadır. Dilekçeler aşamasının tamamlanmasından sonra ön inceleme duruşması yapılacaktır. Anlaşmalı boşanma davasında ise anlaşmalı boşanma davası dilekçesi ile tarafların imzalamış olduğu anlaşmalı boşanma protokolünün sunumu yeterlidir. Anlaşmalı boşanma davasında dilekçeler aşaması bulunmamaktadır.

• Her davada olduğu gibi boşanma davasında da deliller mühimdir. Boşanma davasında, delilleri olmayan bir davacının açmış olduğu boşanma davasının hakim tarafından reddedileceği bilinmelidir. Boşanma davası açılmadan önce davacı, delillerini iyi değerlendirmeli ve davasını ona göre açmalıdır. Sonuçta davayı açan kişi, karşı tarafın evliliğin sona ermesinde kusurlu olduğunu iddia ediyor ise bu durumu ispatlamakla yükümlüdür. Bir diğer konu da davacı, evlilik birliğinde karşı tarafın kusurlu davranışı nedeniyle zarara uğradığını iddia ediyor ise yine maddi ve manevi zararını da ispatlamakla yükümlüdür.
• Boşanma davası açılmış ise davacı ya da davalı avukat tutmamış ise mutlaka duruşmalara katılmalıdır. Davacı, boşanma davası açmış ancak duruşmalara katılmaz ise davası takipsizlik nedeniyle düşecektir. Hakim, davacının duruşmaya gelmemesi nedeniyle dosyasında düşme kararı verecek ve müracaata bırakacaktır. Dava, davacının üç ay içerisinde dosya yenileninceye kadar işlemden kaldırılacaktır. Üç ay içerisinde yenilenmeyen dava açılmamış kabul edilecektir.
• Davalı tarafın duruşmaya gelmemesi ve boşanma avukatı ile temsil ettirmemesi halinde dava davalının yokluğunda devam eder. Davalı, yokluğunda yapılan işlemlere itiraz edemeyecektir.
• Eşinden şiddet gören davacı, dava açarken eşi aleyhine uzaklaştırma kararı talep edebilecektir. Eşinin kendisine saldırmasını, hakaret etmesini, eşine yaklaşmasını ve telefonla dahi ulaşmasını önlemek adına koruma kararı talep edebilir. Boşanma davası devam ederken geçici olarak koruma talebi dava dilekçesi ile birlikte talep edilebilir. Bu durum yalnızca kadınlar için geçerli bir koruma değildir, aynı zamanda da erkekler de eşi aleyhine koruma kararı verebilecektir.

Bu konu hakkında benzer makaleler için tıklayın