Firar Suçunun Tanımı
Firar suçu görev yerinden yada kıtadan yetkili amirinin izni olmaksızın ayrılmayı/ uzaklaşmayı ifade eder. Kişinin amirinin izni olmaksızın ayrılmış olması suçun oluşması anlamına gelmektedir.
İzin Tecavüzü Suçunun Tanımı
İzin tecavüzünde kişinin izin, istirahat veya hava değişimi alarak ayrılması sonrasında dönmek zorunda olduğu günden itibaren 6 gün içinde yasal mazaretsiz dönmemesidir.
Firar Suçunun ve İzin Tecavüzü Suçunun Cezası nedir ?
1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu madde 66
“………Firar suçu; Kıtası veya görevi icabı bulunmak zorunda olduğu yerden izinsiz olarak altı günden fazla uzaklaşanlar, kıtasından veya görevi yapmakta olduğu yerden izin, istirahat veya hava değişimi alarak ayrılanlardan, dönmeye mecbur oldukları günden itibaren altı gün içerisinde özürsüz olarak gelmeyenler bir yıldan üç yıla kadar hapsolunur. Firar suçunu işleyenin yanında silah, mühimmat vb. malzemeyi beraberinde götürmesi, suçun hizmet yaparken işlenmesi ve suçun mükerrer olması hallerinde verilecek ceza iki yıldan aşağı olamaz……….
Görüleceği üzere her iki suç da askeri hizmetlerde sürekliliğin aksamasını ve askeri disiplinin bozulmasının engellenmesi amaçlanmaktadır.
İzin Tecavüzü ve Firar Suçunun Faili Kim Olabilir ?
Gerek Kanunun metninde geçen ibareler gerekse de suçun mahiyeti gereği bu suçun faili yalnızca muvazzaf askerler olabilir. Çünkü bu suç sırf askeri bir suçtur. Doğal olarak kişinin suç tarihinde askerliğe elverişli olmaması yahut askerlik sıfatının sona ermesi söz konusu ise bu suç oluşmayacaktır.
Hatta konuya ilişkin As. Yrg. 2. D. 28.09.1972 tarih ve 1972/233 – 226 E. – K.; As. Yrg. 3. D. 03.10.1972 tarih ve 1972/352 – 355 E. – K.; As. Yrg. 4. D. 03.10.1972 tarih ve 1972/357 – 352 E. – K. sayılı kararlarında özetle
“…….suç tarihinde askerliğe elverişsiz olduğu belirlenen kisilerin asker olarak kabul edilmelerinin mümkün olmaması sebebiyle, kıtalarından yahut görevleri gereği bulunmak zorunda oldukları yerlerden izinsiz olarak ayrılmaları nedeniyle firar suçundan dolayı cezalandırılamayacaklarını, bu kişiler yönünden firar suçunun işlenemez suç olduğunu……”
belirtmektedir.
Bunun yanı sıra As. Yrg. Drl. Krl. 02.02.1978 tarih ve 1978/11 – 14 E. – K. sayılı kararında da
“…..suç tarihinde hastalanaraj hastanede tedavi olan failin, rahatsızlığının ciddiyetine göre suç tarihinde askerliğe elverişsiz hale gelip gelmediğinin ve kişi hakkında firar suçunun işlenemez suç haline dönüşüp dönuşmediğinin belirlenmesinden sonra fail hakkında bir karar verilmesi gerekir……demiştir.
Açığa Alınmış Asker Kişiler Firar ya da İzin Tecavüzü Suçunun Faili Olabilir Mi ?
Cevap elbetteki hayırdır. Yani bu kişilerde firar ya da izin tecavüzü suçundan dolayı cezalandırılamazlar.
Bu durum As. Yrg. 01.04.1946 tarih ve 1946/1155 – 1324 E. – K. sayılı kararında net olarak vurgulanmıştır. Özetle
“……Asker kişilerin açığa alınması durumunda kıtaları ile bağı kesildiği ve görevleri gereği bulunmak zorunda oldukları bir mahal de bulunmadığı için, açığa alınmış olan asker kişiler de firar suçunun faili olamazlar.……denilmiştir.
Firar Suçu veya İzin Tecavüzü Suçu Taksirle İşlenebilir mi ?
Bu suçların oluşması kasta bağlıdır. Taksirle işlenmesi mümkün değildir. Firar ya da izin tecavüzu suçunun oluşması için bu suçu işleten kişinin bilerek ve isteyerek görevinden kurtulmak amacıyla görev yerinden ya da kıtasından izinsiz ayrılmış olması yahut izin ya da istirahatten bitiminden itibaren 6 gün geçmiş olmasına rağmen görevine dönmemiş olması gerekir.
İzin tecavüzü suçunda kişinin dönmesine engel olacak kabul edilebilir bir mazaretinin olmaması kastın varlığı için yeterli görülmektedir.
FİRAR SUÇUNDA SÜRE NASIL HESAPLANIR
Firar suçunda sürenin hesaplanmasında dikkate alınan kriterler As. Yrg. İçt. Brl. Krl. 03.03.1971 tarih ve 1971/1 – 2 E. – K. sayılı kararında belirtilmiştir. Buna göre
Askeri Ceza Kanunu`nun 66, 67 ve 68`inci maddelerinde yer alan ve suçun kanuni unsurunu teşkil eden günün;
1. Kıt`adan veya görev yerinden izinsiz uzaklaşıldığı günün saati belli ise, bu saatten itibaren 24 saatin geçmesi ile suçun gerçekleşeceği,
2. Kıt`adan veya görev yerinden izinsiz uzaklaşıldığı günün saati belli değilse, bu takdirde sanık lehine hareket edilerek suçun işlendiği günün sona ermesinden sonra, ertesi günün sıfır saatinden başlayarak 24 saatin geçmesi ile oluşacağı,
3. Suçun işlendiği günün saati belli ve fakat failin yakalandığı veya geldiği günün saati belli değilse, failin yakalandığı veya geldiği günün sıfır saatinde suçun sonlanmış sayılacağına karar verilmiştir.
Firar Suçunda veya İzin Tecavüzü Suçunda Etkin Pişmanlık Var mıdır ?
Askeri Ceza Kanunu’nun 73. Maddesine göre bu suçlarda etkin pişmanlık vardır.
Söz konusu düzenlemeye göre
“…… Kaçak, kaçtığından altı hafta, seferberlikte bir hafta içinde kendiliğinden geri gelirse yukarıki maddelere göre verilecek cezalar yarısına kadar indirilir……..”
Firar Suçunu Haber Vermemek Suç Mu ?
Firar ettiğini bildiğiniz kişiyi bahane deyip umursamazsanız başınız belaya girebilir.
Nitekim Askeri Ceza Kanunu 74.maddesi incelenirse
“…….Bir firar teşebbüsünü doğru olarak haber alıpta firarın önü alınabilecek bir zamanda bunu amirine haber vermekte ihmal eden askeri şahıs, eğer firar vuku bulmuş ise altı aya kadar ve firar seferberlikte vuku bulmuş ise iki seneye kadar hapsolunur.……”
Firar Suçuna Yardım Edenlere Verilecek Ceza Nedir
Firar suçunu fark edip de haber etmeyen bile cezalandırıldığı durumda firara yardım eden de elbette cezalandırılacaktır.
Nitekim Askeri Ceza Kanunu 75.maddesi incelenirse
“……Asker kişileri kaçmağa kışkırtan veya kaçmalarını veya kaçaklığın devamını kolaylaştıran veya kaçakları, izinsizleri, bakayayı, yoklama kaçaklarını, saklıları ve çağrılıp ta gelmiyen yedek subaylar ve yedek astsubaylar ile yedek askeri memurları bilerek özel ve resmi hizmete alanlar veya gizliyenler veya Devlet, il ve belediyelerle bunların denetimi altındaki bütün kuruluş ve kurumlarda ve banka ve kamu faydasına çalışan dernek ve mesleki kuruluşlarda her ne suretle olursa olsun çalıştıranlar ve Hükümetten yapılacak tebligat üzerine özel işlerinden çıkarmıyanlar barışta üç aydan bir yıla ve tekerrüründe bir yıldan üç yıla, seferberlikte veya olağanüstü hallerde altı aydan iki yıla kadar hapis ve bu eylemin seferberlikte veya olağanüstü hallerde tekerrüründe yedi yıla kadar ağır hapis cezasiyle cezalandırılır.………”
Firar Suçunda Yetkili Mahkeme Hangisidir ?
Askeri mahkemelerin kaldırılması sebebiyle askeri suçlara ilişkin davalara adli yargı mahkemeleri bakmakta ve neticeten bu davalara Asliye Ceza Mahkemeleri bakmaktadır.
CMK madde 12/1’e göre davaya bakma yetkisi, suçun işlendiği yer mahkemesine aittir.
Firar ve izin tecavüzü suçlarında suç, failin kendiliğinden teslim olduğu yer ve tarihte işlenmiş sayılır. Dolayısıyla, yetkili mahkeme bu yer mahkemesidir.
Firar suçunun işlendiği yer belli değilse, firar eden şüpheli veya sanığın yakalandığı yer, yakalanmamışsa yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir.
Genel olarak firar suçu ve izin tecavüzü hakkında bilgi vermeye çalıştık. Önemle tavsiye ederiz ki nasıl olsa bir şey olmaz, komutanım beni idare eder gibi düşüncelere kapılmayın, dikkatli olun, bir problem yaşarsanız hukuki yardım almadan işlem yapmayın. Faydalı olması dileğiyle.
Benzer makalelerimiz için tıklayınız