Aile Hukuku Nedir?
Toplumumuzun yapı taşı olan ailenin hukuki olarak yaşadığı problemleri ele alan hukuk dalıdır.
KISACA AİLE HUKUKU (BOŞANMA HUKUKU)
Aile Hukuku, aile içinde olabilecek her türlü problemin çözümü için devreye giren mekanizma aile hukukudur. Medeni hukukun kapsamı içinde ele alınan bu sorunlar aile hukuku tarafından çözüme ulaştırılır. Aklımıza hemen nişanlanma, evlilik, anlaşmalı veya çekişmeli boşanma, mal edinme ve malların paylaşımı, evlat edinme, velayet, yardım nafakası gibi konularda her türlü sorunu ve çözümü aile hukuku belirlemektedir. Evli veya evlilik dışı ortak yaşam arkadaşlıkları hususunda da çıkabilecek her türlü probleme aile hukuku çerçevesinde bakılıp sonuçlanması sağlanmaktadır.
Aslında kısa ve öz olarak aile hukuku için evliliklerin hukukudur diyebiliriz.
Nişanlanmadan tutun da evliliğe kadar uzanan yoldan başlayarak, sonrasında olabilecek tüm sorunları içine alan, eşlerin bir birleri ile olan uzaklıklarını, çocukların ve kadınların haklarını koruma altına alan, vesayet konularında hüküm verme yetkisi olan, çocuk istismarı söz konusu olduğunda da yasal olarak gereken cezaların verilmesini sağlayan hukuk mahkemeleridir.
Türk Medeni kanunu ile belirlenmiş olan yasal hükümler bu hukukun temelini oluşturmaktadır.
Toplum içindeki düzenin ve aile birliğinin korunması için kesinlikle olmazsa olmazdır aile hukuku.
Aile hukuku için aile yapılanması ve içeriğinde olabilecek her türlü sorun çok özel ve önemlidir, düzenin korunması için yapılan bütün uygulamalardan aile mahkemeleri sorumludur.
Aile kurumunun nasıl olması gerektiğini ve olası sorunlarla nasıl baş edileceğini bize aile hukuku anlatır.
Olası sorunlardan kısaca söz edersek; boşanma davaları ki suç unsuru önemlidir. Boşanmalarda arada çocuk varsa onların velayetlerinin kime verileceği ve görme hakkı konusunda kararlar almak. Çocuk ve boşanmış olan eşlere verilecek olan nafakaların belirlenmesi ve karara bağlanması gibi sorunlar hep aile hukuku düzenlemeleri ile çözüme kavuşturulur.
Toplumun en küçük yapı taşı olan aile birliğinin korunması demek, huzurlu ve güvenli bir topluma merhaba demekle eş anlamlıdır.
Mutlu yuvalarda doğan çocuklar da geleceğe güvenle bakarlar ve kendi ayakları üzerinde durabilecek kapasiteye ulaşabilirler. Ama hiç istenmese de aile içi sorunları yok sayamayız, Türk toplumunda giderek artan boşanmalar beraberlerinde pek çok sıkıntıyı da getiriyor. İşte aile hukukuna verilen önem de burada ortaya çıkıyor. Yasal olarak düzenleme altına alınmayan bu konularda yaşanacak olan bilinmezlikler pek çok büyük sorunun meydana gelmesine yol açabilir.
Özellikle boşanmış anne babaların çocukları konusu tüm ülkeler için geçerli bir sorun yumağıdır, eğer anlaşmalı bir boşanma söz konusu değilse, çocuklar iki taraf arasında kalır ve ne annesinden ne de babasından vazgeçemeyeceği için ne yapacağını bilemez hale gelir ve psikolojik sıkıntıları da yaşamaya başlar.
TÜRK HUKUK SİSTEMİNDE AİLE HUKUKU
Türk hukuk sistemi içinde yasal olmayan evliliklerle ilgili bir açıklama veya kural yoktur ancak bu ilişkilerden doğan çocukların konusu bağlamında aile hukuku devreye girer, doğan her çocuk evlilik içi veya dışı olsun eşit haklara sahiptirler.
Aile içindeki şiddet olayları, çocuk kaçırmalar, suni döllenme yolu ile evlat sahibi olma, taşıyıcı annelik, çocuk istismarları, kadın ve çocuk hakları da uluslar arası sözleşmeler ve iç hukukta yapılan düzenlemelerle ele alınmaktadır.
Yukarıda saymaya çalıştığımız tüm sıkıntılı durumlarda iş yükü aile mahkemelerine düşer, onlar da zaman zaman psikiyatristlerden, sosyal çalışmacılardan ve ruh bilimcilerden destek alarak sorunların çözülmesine çalışmaktadırlar. Aile mahkemelerine atanacak olan hakimlerin evli ve çocuklu olup olmadıklarına da önem veriliyor.
Türk Medeni Kanunu Aile Hukuku çerçevesinde her türlü sorun maddeler halinde sıralanarak nasıl sonuçlanıp karara varılacağı da belirtilmiştir. Verilecek kararlarda Türk aile yapısı, gelenek ve görenekler, örf ve adetlerin değerleri de önem ihtiva eder.
BOŞANMA DAVALARI
Boşanma karı-kocanın bir mahkeme kararıyla ayrılmak ve evlilik bağlarını sona erdirmek şeklinde özetlenebilir.
Ancak basit olarak ifade edilen bu cümle insanların hayatını oldukça derinden etkileyen, maddi ve manevi olarak oldukça zor dönemlerden geçilmesine sebep olan bir durumdur.
En gelenekçi toplumlarda dahi eski çağlardan bu yana bu yana eşler arasında uyumsuzluk öyle ya da böyle yani bir boşanma olgusu mevcuttur.
Yukarıda da değinildiği üzere boşanma mahkeme kararıyla eşler arasındaki evliliğin son bulması olsa da boşanmaya bağlı sonuçlar oldukça çeşitlilik göstermektedir.
Boşanma toplumumuzun temel yapısı olarak kabul edilen aile birlikteliğini sona erdiren bir olgu olması sebebiyle kanun koyucu tarafından da son çare olarak öngörülmüş, istenmeyen çözümdür.
Ancak boşanmanın son çare olması isteği engellemeye çalışılması boyutunda değildir. Kanun koyucu iki insanın ayrılma isteğine saygı duymuş veya taraflardan biri istemese de diğerinin boşanma isteğinin ardında yatan haklı gerekçelerin ispatı halinde ayrılmasını mümkün kılmıştır.
Boşanmanın kişinin hayatında doğuracağı sonuçlar nelerdir?
Eşlerin boşanması hayatlarının en önemli dönüm noktalarından birisidir. Eşlerin boşanma öncesindeki hayatı ile sonraki hayatı arasında çıkacak farkların olumlu yönde sonuçlar doğurması beklense de bazen hatalı yürütülen bir boşanma süreci bu beklentiyi mümkün kılmayabilmektedir. Boşanma sonrasında aksine daha zorlu ve gerek maddi gerekse de manevi olarak daha problemli bir hayat sizleri bekleyebilir.
Boşanma tek çözüm ise bu aşamadan sonraki hayatınızın daha mutlu daha az problemli olması istenmekteyse şu halde boşanma sürecinin doğru yürütülmesi teknik açıdan hukuki desteğinizin de yeterli ve sağlıklı olması şarttır. Nitekim boşanma davası sürecinde haklarınızı alamamanız ve mağduriyet yaşamanız yani hukuki desteğinizin olmaması boşanma sonrasındaki hayatınızda kötü bir dönem başlamış olacaktır.
Bu şekilde sonuçlara maruz kalmamak adına boşanma Sürecinin alanında uzman, tecrübeli ve iyi bir Gaziantep boşanma avukatı tarafından yönetilmesi gerekmektedir.
Başlıca Boşanma Sebepleri Nelerdir?
Boşanma sebepleri sınırlı sayıda olup kanunda bunlar sayılmıştır. TMK’da belirtilen genel nitelikteki başlıca boşanma sebeplerini sayılacak olursak;
Hayata Kast Sebebiyle Boşanma (TMK. 162)
Pek Kötü Muamele Sebebiyle Boşanma (TMK. 162)
Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma (TMK. 162)
Suç İşleme Sebebiyle Boşanma (TMK. 163)
Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma (TMK. 163)
Terk Sebebiyle Boşanma (TMK. 164)
Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma (TMK. 165)
Evlilik Birliğinin Sarsılması (Şiddetli Geçimsizlik) Sebebiyle Boşanma (TMK. 166/1)
Anlaşmalı olarak boşanma (TMK. 166/3)
Fiili (Eylemli) Ayrılık Sebebiyle Boşanma (TMK. 166/4)
Zina Sebebiyle Boşanma (TMK. 161. Madde)
2021 yılı Boşanma Davası Masraf ve Harçları ne kadar?
Aşağıda sayılan masraflar boşanma davasında yalnızca açılış aşamasında lazım olan ve yalnızca boşanma istemli davaların masraflarıdır. Mahkeme dava açılış masrafları ise;
- Dava Harçları (Peşin Harç, Başvuru Harcı)
- Gider Avansından oluşmaktadır.
2021 yılı itibariyle Boşanma Davası için;
- Peşin Harç : 59,30 ₺
- Başvuru Harcı : 59,30 ₺
- Gider Avansı : 290,00 ₺
Vekille takip edilen davalarda Vekiliniz tarafından talep edilecek vekalet ücreti ve vergiler avukatınız tarafından talep edilmektedir. Ve vekiliniz tarafından talep edilen ücretin karşılığını hayatınızın geri kalanının tamamında almış olacağını unutmayınız.
Ayrıca sayılan masraflar davanın yalnızca başlaması için yatırılması gereken asgari tutarlardır, davanın ilerleyen aşamalarında pedagog incelemesi, bilirkişi masrafları ve mahkemece gerek görülürse yapılacak diğer masraflar da olacaktır ve bu masraflar her yıl belirlenen oranlarda artar.
İnsanlar tarafından “Boşanma Davası fiyatları”, “boşanma davası dosya masrafı”, “boşanma davası ücretleri”, “boşanma davası kaç para” gibi ifadelerle yapılan aramalarda genel olarak avukatlık ücreti kastedilmektedir.
Ancak belirtilen bu tutarlar avukatlık ücreti olmayıp yalnızca davaya başlarken yatırılması gereken asgari tutarlardır. Her avukat belirlenen asgari tarifeden az olmamak şartıyla talep ettiği ücreti kendisi tayin edecektir.
Harçlar Maliye Bakanlığı, gider avansları ise Adalet Bakanlığı tarafından belirlenir ve her yıl bu tutarlar artar.
BOŞANMA DAVASI TÜRLERİ
ANLAŞMALI BOŞANMA
Eşlerin boşanma ve boşanmaya bağlı tüm talepler hususunda aralarında anlaşarak boşanmaları anlaşmalı boşanma davası anlamına gelmektedir. Daha net bir ifadeyle boşanma, çocukların velayeti, nafaka, maddi ve manevi tazminat, mal rejimi, ziynet alacağı, altınlar, takılar, kişisel eşyalar ve diğer tüm hususlarda tarafların mutabık kalması durumunda gerçekleşen boşanma davası türüdür.
ÇEKİŞMELİ BOŞANMA
Tarafların boşanma davasının sonuçları bakımından her konuda anlaşma sağlaması anlaşmalı boşanmanın tanımını ifade etmektedir. Bu tanımdan hareketle tarafların boşanmaya bağlı sonuçlar (nafaka, tazminat, velayet vs.) açısından en az birinde dahi anlaşma sağlanmaması söz konusu olur ise çekişmeli boşanma davasından söz edilir.
Anlaşmalı boşanma davasının şartları nelerdir?
Anlaşmalı boşanma Davası şartları Türk Medeni Kanunu 166/3’te düzenlenmiştir. Bunları sıralarsak;
-Evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması,
-Çiftin mahkemeye beraber başvurması ya da diğer eşin boşanma davasını kabul etmesi,
-Tarafların mahkemede boşanma isteklerini açıklamaları,
-Boşanacak çiftin boşanmanın malî sonuçları ve çocukların velayetiyle ilgili mahkemeye sundukları anlaşmanın hâkim tarafından kabul edilmesi.
Çekişmeli boşanma Davası için gerekli belgeler?
-Dava Avukat ile takip edilecekse avukatınıza vermeniz gereken noter tarafından düzenlenmiş fotoğraflı ve boşanma davası açma konusunda özel yetkili avukat boşanma vekaleti,
-Kimlik Fotokopisi,
-Usulüne uygun olarak hazırlanmış dava dilekçesi,
-Davaya konu iddialar hakkında ispat edeceğiniz tüm delillerin hazırlanması (Sms kayıtları, fotoğraflar, videolar, sosyal medya kayıtları, tanıkların bilgileri, banka kayıtları, tapu ve araç kayıtları, hastane varsa darp raporu, emniyet, otel kayıtları, seyahat kayıtları ve diğer kayıtlar)
Boşanma protokolü nasıl yapılmalı?
Eşler arasındaki anlaşmalı boşanma davasında eşlerin, boşanma, çocuklar ve boşanmanın mali sonuçlarına ilişkin olarak düzenleyip karşılıklı imza altına aldıkları ve mahkemeye sundukları anlaşma metnidir.
Burada belirtilecek en önemli husus anlaşmalı boşanma protokolün hakim tarafından uygun bulunması halinde bu şartlarda tarafların boşanabileceğidir. Yani hukuka aykırı bir anlaşmalı boşanma protokolü kabul edilmeyecektir. Ayrıca Çekişmeli boşanma davasında protokol söz konusu olmaz, boşanma dilekçesi ve diğer dilekçeler olur.
Boşanma davası nerede açılır?
Eşler arasında açılacak Boşanma davaları Aile Mahkemeleri’nde görülmektedir. Aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde ise Aile Mahkemesi sıfatı ile bu davalar Asliye Hukuk Mahkemelerinde görülür.
Günümüzde neredeyse bütün illerde ve büyük ilçelerde Aile Mahkemeleri bulunmaktadır. Gaziantep Boşanma Davalarına ise 2021 yılı itibariyle bakan 10 tane aile mahkemesi vardır.
Eşler arasında açılan boşanma davasında davanın nerede görüleceği yani yetkili mahkemenin hangisi olduğu önemli bir sorudur.
Türk Medeni Kanunu Madde 168 incelendiğinde; boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.
Anlaşmalı Boşanma – Çekişmeli Boşanma farkları?
-Çekişmeli boşanma davası tarafların kusur araştırmasının yapıldığı , ağır kusurlu tarafın arandığı ve ispat yükü altında bulunulan bir dava türü iken anlaşmalı boşanma davasında kusur araştırması yapılmaz. Hatta eşler arasında yaşanan olaylar anlaşmalı boşanma davasında detaylı araştırılmaz.
-Çekişmeli boşanma davası uzun soluklu davalardır. Nitekim delillerin sunulması araştırılması, tanıkların dinlenmesi , bilirkişi ve pedagog raporları, gerektiğinde keşif gibi durumlar çekişmeli boşanma davalarının uzun sürmesine sebep olmaktadır. Oysa anlaşmalı boşanma davası tüm koşullar oluşmuş ise tek celse de sonuçlanır ve en az 1 hafta ile en çok 3 ay arasında kısa bir süre içerisinde sonuçlandırılır.
-Çekişmeli boşanma davasında HAKİM KARAR VERİR. Oysa anlaşmalı boşanma davasında tarafların anlaşmasının hukuka uygunluğu denetlenir ve hukuka uygunsa talepleri kabul edilir. Kısacası anlaşmalı boşanmada tarafların iradesi 3.bir kişinin kararının önüne geçmektedir.
-Anlaşmalı boşanma davasında tarafların hazır bulunması ve protokollerinin eksiksiz olması yeterlidir. Tanık dinlenmesine keşif yapılmasına delil araştırılmasına bilirkişi raporlarına gerek yoktur. Oysa çekişmeli boşanma davasında bu araştırmaların hepsi yapılır. Bu durum da çekişmeli boşanma davasının uzun sürmesine sebep olmaktadır.
-Anlaşmalı boşanma davasında tarafların 1 yıl evli kalmış olması ve duruşmada hazır olmaları şarttır. Ancak çekişmeli boşanma davasında bu şekilde bir şart söz konusu değildir.
-Anlaşmalı boşanma tek celsede biterken çekişmeli boşanma davası en az 4 ya da 5 celse sürebilmektedir. Bu sebeple anlaşmalı boşanma davasında boşanma süreci daha az, çekişmeli boşanma davasında ise daha uzun sürmektedir.
Boşanma davası ne kadar sürer?
Anlaşmalı boşanma davaları tek celsede bitmesi sebebiyle duruma göre bir hafta ile üç ay arasında sürmekte iken çekişmeli boşanmaları ise açıkladığımız üzere;
-Dava açılışı,
-Dilekçeler aşaması,
-Ön inceleme aşaması,
-Tahkikat aşaması,
-Sözlü Yargılama aşaması,
-Karar aşamalardan oluştuğu için ve çeşitli araştırmalar yapıldığı için en az 1 yıl ile 1,5 yıl arasında sürmektedir.
Ancak bu sadece dava açılan yerel mahkeme aşamaları için geçecek süredir. Üst mahkeme yani istinaf mahkemeleri veya temyiz için Yargıtay aşamaları için geçecek süreler açıklanan süreye dahil değildir.
“Boşanma Davası kaç ay sürer?”, “Boşanma davası kaç yıl sürer?”, “Boşanma davası en fazla ne kadar sürer?” şeklindeki araştırmalara ise genel olarak net bir cevap vermek mümkün değildir. Nitekim bu süreler somut olaya mahkemesine ve yargılamada yaşanan sürece göre değişecektir. Ancak bizlerle iletişime geçmeniz halinde; sizin durumunuza yakın, geçmişte baktığımız emsal davalarımız arasında benzerlik taşıdığını düşündüğümüz davalarla, bir kıyaslama yapma şansımız olabilir.
Boşanma davasını önce açan avantajlı mıdır?
Bu soruya evet cevabı verilmesi uygun düşmektedir. Nitekim davayı açan yani ilk davranan taraf aslında davanın temel iskeletini oluşturmakta ve boşanmada tartışılacak hususları kendisi belirlemiş olmaktadır. Bir nevi bu durum da psikolojik olarak avantajlı duruma getirmektedir. En basitinden başka illerde ayrı yaşayan eşlerden ilk davayı açan davanın hangi mahkemede görüleceğini belirlemiş olur. Bu da kendi bulunduğu ilde davasını takip etmek avantajını ortaya çıkarır.
Nitekim kendi bulunduğu ilde adalete de daha rahat erişim sağlayacak , avukatı ile iletişimi daha sağlıklı olacak ve daha rahat dava sürecini atlatacaktır. Ayrıca son çare olarak boşanmak gerekilen durumlarda süreç daha da çıkılmaz bir hal almayacak ve sürüncemede kalmayacaktır.
Bazı boşanma davalarında hak düşürücü süreler söz konusudur. (örneğin zina durumunda bu eylemin öğrenilmesinden itibaren 6 ay içinde dava açılmazsa bu sebeple dava açılamayacaktır gibi). Bazı hallerde de belli bir süre dava açmamak karşı tarafı affetti anlamına gelmekte ve bu da dava hakkını engellemektedir. Buna benzer durumlar için de davayı açan taraf olmak avantaj sağlayabilecektir.
Ancak sadece ilk dava açmanın davada sizi haklı çıkaracağı sonucuna varmamalısınız. Tabi ki de yargılama aşamasında ağır kusurlu tarafın kusuru ispat edilmelidir.
Boşanma davasında hazır bulunmak zorunda mıyım?
Kimse hukuk yargılamasında duruşmaya katılma hususunda zorlanamaz. Bu kişinin kendi açtığı davada da veya kendisine açılan davada da geçerli bir kuraldır.
Ceza davalarında olduğu gibi zorla getirilme veya hakkında yakalama kararı çıkarılması durumları boşanma davalarında söz konusu değildir. Ancak davaya gitmeyen davacı avukatı da yoksa davası düşer.
Davalı ise her ne kadar iddiaları inkar etmiş sayılsa da hiçbir savunma yapmaması ,delil sunmaması gibi durumlar gözetildiğinde hakkında açılan davanın sonuçları ile en ağır şekilde karşı karşıya kalır.
Ancak anlaşmalı boşanma davalarında her iki eşin de duruşmada hazır olması gerekir.
Bu konu hakkında benzer makaleler için tıklayın